در این زمان، بیشتر علائم اولیه مثل تهوع و خستگی از بین می‌روند و بدن مادر به تعادل می‌رسد. رحم بزرگتر می‌شود و حرکات جنین به وضوح احساس می‌شوند. درد خفیف زیر شکم، سفت شدن لحظه ای شکم یا ورم پا معمولاً طبیعی اند و نشانه ی سازگاری بدن با رشد جنین هستند. با این حال، آگاهی از تفاوت میان علائم طبیعی و خطرناک کمک می‌کند مادر این ماه را با آرامش و اطمینان طی کند.
شروع ماه پنجم بارداری
شروع ماه پنجم معمولاً با افزایش اشتها، آرام تر شدن تهوع ها و بیشتر شدن انرژی همراه است. رحم تا نزدیکی ناف بالا آمده و به وضوح قابل لمس است. لباس های بارداری حالا به کمک مادر می‌آیند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد. بسیاری از مادران در این زمان برای اولین بار حرکات واقعی جنین را حس می‌کنند که تجربه ای شگفت انگیز است.
ماه پنجم بارداری چند هفته است؟
ماه پنجم بارداری از هفته هفدهم تا هفته بیستم ادامه دارد. در این چهار هفته، جنین رشد چشمگیری دارد و بدن مادر هم به‌طور محسوس تغییر می‌کند.
پیشنهاد میکنیم مقاله مراقبت های ماه پنجم بارداری (هفته 17 تا 20) را مطالعه کنید
هفته هفدهم بارداری
در این هفته، جنین حدود ۱۲ تا ۱۳ سانتی‌متر طول و نزدیک به ۱۰۰ گرم وزن دارد. استخوانها محکم تر می‌شوند و عضلات فعال تر. مادر ممکن است برای اولین بار حرکات ظریف جنین را احساس کند. افزایش حجم خون باعث می‌شود پوست مادر درخشان تر شود، اما ممکن است دمای بدن هم کمی بالا برود. اشتها معمولاً بیشتر می‌شود و نیاز به آهن و کلسیم در این مرحله بالاست.
هفته هجدهم بارداری
در این هفته، رحم تا نزدیکی ناف بالا آمده و ظاهر شکم گرد تر می‌شود. جنین حالا حدود ۱۴ سانتی‌متر قد و ۱۵۰ گرم وزن دارد. گوش ها و چشم ها در جای اصلی خود قرار گرفته اند و جنین به صداهای بیرون واکنش نشان می‌دهد. مادر ممکن است در این هفته احساس کشیدگی در زیر شکم یا پهلوها داشته باشد که به‌دلیل رشد سریع رحم طبیعی است. سونوگرافی آنومالی معمولاً در همین هفته یا هفته بعد انجام می‌شود.
هفته نوزدهم بارداری
در این هفته، جنین با حدود ۲۰۰ گرم وزن و ۱۵ تا ۱۶ سانتی‌متر طول، بسیار فعال است و ممکن است مادر حرکت های منظم تری حس کند. پوست جنین هنوز نازک و نیمه شفاف است، اما با ماده ای محافظ به نام ورنیکس پوشیده می‌شود که از پوستش در برابر مایع آمنیوتیک محافظت می‌کند. در بدن مادر، رشد مو و ناخن بیشتر می‌شود و ممکن است لکه‌های تیره روی پوست (به ویژه در اطراف شکم یا صورت) ظاهر شوند که موقتی هستند.
هفته بیستم بارداری
نیمی از مسیر بارداری طی شده است! جنین در این هفته حدود ۲۵ سانتی‌متر قد و ۳۰۰ گرم وزن دارد. حرکاتش قوی تر و قابل تشخیص تر هستند و مادر می‌تواند با لمس شکم، موقعیت او را حدس بزند. رحم حالا دقیقاً هم‌سطح ناف قرار گرفته است. مادر در این هفته احساس سنگینی بیشتری دارد، اما معمولاً از نظر روحی در بهترین وضعیت دوران بارداری است. این زمان مناسبی برای انجام سونوگرافی دقیق، بررسی سلامت اندام ها و حتی تعیین جنسیت است.
تغییرات بدن مادر در ماه پنجم بارداری
علت درد زیر شکم در ماه پنجم بارداری چیست؟
دردهای زیر شکم در ماه پنجم معمولاً به دلیل کشیده شدن رباط‌های رحم است. با رشد رحم، رباط‌هایی که آن را نگه می‌دارند کشیده می‌شوند و ممکن است درد خفیف یا احساس کشیدگی در دو طرف پایین شکم ایجاد کنند. این دردها معمولاً طبیعی و گذرا هستند و با استراحت یا تغییر وضعیت بدن کاهش می‌یابند. با این حال، اگر درد شدید، مداوم یا همراه با خونریزی باشد، باید حتماً به پزشک اطلاع دهید.
درد در ناحیه کشاله ران
این درد هم معمولاً ناشی از کشش عضلات و رباط‌هاست، به‌ویژه در زمان تغییر وضعیت یا بلند شدن سریع. برای کاهش آن بهتر است حرکات ناگهانی انجام ندهید، از کفش‌های راحت استفاده کنید و در صورت نیاز، حرکات کششی ملایم مخصوص بارداری را انجام دهید.
بیشتر بخوانید: چطور متابولیسم بعد از بارداری را افزایش دهیم؟
کمر درد در ماه پنجم بارداری طبیعی است؟
کمر درد در این ماه یکی از شکایات رایج مادران است. افزایش وزن جنین، تغییر مرکز ثقل بدن و شل شدن عضلات در اثر هورمون‌ها باعث فشار به ستون فقرات می‌شود. تا زمانی که درد خفیف و متناوب باشد طبیعی است. اما اگر با سوزش، تب یا درد شدید همراه شود، باید بررسی پزشکی انجام شود. استفاده از کمربند بارداری و نشستن درست می‌تواند کمک زیادی کند.
سفت شدن شکم در ماه پنجم بارداری
گاهی مادر احساس سفتی موقت در شکم دارد که ممکن است چند ثانیه طول بکشد. این حالت معمولاً به‌خاطر انقباضات تمرینی رحم یا همان انقباضات براکستون هیکس است. تا وقتی دردناک یا منظم نباشد، جای نگرانی نیست. نوشیدن آب کافی و استراحت معمولاً باعث آرام شدن این انقباضات می‌شود.
تیر کشیدن یا درد ناحیه واژن
این نوع درد معمولاً در اثر فشار رحم در حال رشد بر اعصاب ناحیه لگن یا افزایش جریان خون ایجاد می‌شود. اگر درد لحظه‌ای و خفیف است، طبیعی محسوب می‌شود. اما در صورت احساس درد شدید، سوزش یا ترشحات غیرطبیعی، حتماً باید با پزشک مشورت کنید.
ورم پا در ماه پنجم بارداری
کمی ورم در پاها و مچ‌ها در این ماه طبیعی است، به‌ویژه در ساعات پایانی روز. دلیل آن تجمع مایعات و فشار رحم بر عروق خونی است. برای کاهش ورم، پاها را بالا نگه دارید، از ایستادن طولانی‌مدت پرهیز کنید و آب کافی بنوشید. اما اگر ورم ناگهانی یا همراه با سردرد و تاری دید بود، باید فوراً به پزشک مراجعه شود، چون ممکن است نشانه‌ای از فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی باشد.
تپش قلب در ماه پنجم بارداری
افزایش حجم خون در دوران بارداری طبیعی است و قلب برای پمپاژ بیشتر باید سریع‌تر کار کند. تپش قلب در بیشتر موارد بی‌خطر است، اما اگر همراه با سرگیجه، ضعف یا تنگی نفس باشد، نیاز به بررسی دارد.
حالت تهوع در ماه پنجم بارداری
بیشتر مادران تا این ماه از تهوع صبحگاهی خلاص شده‌اند، اما در برخی موارد تهوع خفیف ادامه دارد. تغییرات هورمونی یا پرخوری در وعده‌های بزرگ می‌تواند علت آن باشد. وعده‌های کوچک، نوشیدن مایعات خنک و پرهیز از غذاهای چرب یا تند کمک‌کننده است.
بیشتر بخوانید : درد های دوران بارداری
رشد و حرکت جنین در ماه پنجم بارداری
در ماه پنجم، جنین به‌سرعت رشد می‌کند. استخوانها محکم‌تر می‌شوند، عضلات فعال تر و پوست هنوز نازک و نیمه شفاف است. موهای نرمی به نام لانگو سطح بدن او را پوشانده‌اند. جنین حالا می‌تواند صداهای بیرون را بشنود و به نور واکنش نشان دهد.
تکان خوردن و حرکت جنین در ماه پنجم بارداری
مادر معمولاً در این ماه برای اولین بار حرکات واقعی جنین را احساس می‌کند. این حرکات در ابتدا بسیار ظریف‌اند، شبیه قلقلک یا بال‌زدن، اما کم کم واضح تر می‌شوند. هر روز ممکن است تعداد حرکات بیشتر شود که نشانه سلامت و رشد خوب جنین است.
مقدار بزرگی شکم در ماه پنجم بارداری
در این ماه شکم مادر حالا کاملاً قابل‌تشخیص است و رحم تا نزدیکی ناف بالا آمده. اندازه شکم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و به عواملی مانند تعداد بارداری‌های قبلی، فرم بدن و موقعیت جنین بستگی دارد.
تفاوت علائم در بارداری دختر و پسر
ماه پنجم بارداری پسر
برخی مادران تصور می‌کنند ضربان قلب پایین‌تر جنین، تمایل به غذاهای شور یا شکل خاص شکم می‌تواند نشانه پسر بودن باشد. اما هیچ‌کدام از این علائم از نظر علمی قطعی نیست. تنها روش دقیق تشخیص جنسیت، سونوگرافی آنومالی در هفته‌های ۱۸ تا ۲۰ است.
ماه پنجم بارداری دختر
در مورد بارداری دختر هم باورهایی مانند تمایل به خوراکی‌های شیرین یا تهوع بیشتر وجود دارد که پایه علمی ندارند. جنسیت جنین به ترکیب ژنتیکی اسپرم و تخمک بستگی دارد و با علائم بارداری مشخص نمی‌شود.
تغذیه در ماه پنجم بارداری
میوه‌های مفید در ماه پنجم بارداری
در این ماه، تغذیه متعادل اهمیت زیادی دارد. میوه‌هایی مثل سیب، پرتقال، موز، انار و انواع توت‌ها سرشار از ویتامین، فیبر و آنتی‌اکسیدان هستند و به رشد سالم جنین کمک می‌کنند. خوردن میوه تازه در میان‌وعده‌ها باعث جلوگیری از یبوست و افزایش انرژی مادر می‌شود.
خوردن زعفران در ماه پنجم بارداری
زعفران در مقادیر کم (مثل استفاده در غذا) معمولاً بی‌خطر است، اما مصرف زیاد آن ممکن است انقباضات رحمی ایجاد کند. بنابراین، استفاده از زعفران باید محدود و با مشورت پزشک باشد.
سوالات متداول
آیا روزه گرفتن در ماه پنجم بارداری مجاز است؟
اگر پزشک سلامت مادر و جنین را تأیید کند، ممکن است روزه گرفتن برای برخی مادران بی‌خطر باشد، اما معمولاً توصیه نمی‌شود. بارداری نیاز به آب، مواد مغذی و انرژی کافی دارد، بنابراین بهتر است از روزه داری خودسرانه پرهیز شود و تصمیم نهایی با پزشک باشد.
برای جلوگیری از ترک شکم در ماه پنجم بارداری چه کنم؟
از این ماه می‌توان از کرم یا روغن مخصوص بارداری استفاده کرد تا پوست مرطوب و انعطاف‌پذیر بماند. نوشیدن آب کافی و مصرف میوه‌های حاوی ویتامین C هم به پیشگیری از ترک پوستی کمک می‌کند.
لکه بینی در ماه پنجم بارداری خطرناک است؟
لکه بینی خفیف ممکن است گاهی به‌دلیل تحریک دهانه رحم یا رابطه جنسی رخ دهد، اما اگر خونریزی شدید، قرمز روشن یا همراه با درد باشد، باید فوراً بررسی شود. در این شرایط مراجعه به پزشک ضروری است.
در ماه پنجم بارداری چه آزمایش هایی باید انجام شود؟
مهم‌ترین آزمایش این ماه سونوگرافی آنومالی اسکن است که سلامت اندام‌های جنین را بررسی می‌کند. بسته به شرایط مادر، ممکن است آزمایش ادرار یا قند خون نیز تجویز شود.
آیا نزدیکی در ماه پنجم بارداری مجاز است؟
در بارداری سالم و بدون مشکل خاص، رابطه زناشویی در ماه پنجم ممنوع نیست. اما اگر سابقه لکه بینی، درد یا تهدید به زایمان زودرس وجود دارد، باید با نظر پزشک انجام شود.
در ماه پنجم بارداری؛ با تغذیه مناسب، استراحت کافی، و مراجعه منظم به پزشک، می‌توانید این مرحله را با آرامش و سلامت پشت سر بگذارید و برای نیمه دوم بارداری آماده شد.
